door Jurry Brand
AMSTERDAM – Nederlanders zijn gemiddeld redelijk tevreden over hun werk. En loyaal aan hun baas. Dat lijkt een goede ontwikkeling, maar de vraag is wel of het om – jawel – de góéde vorm van loyaliteit gaat. „Leidinggevenden zeggen wel vaak: ’mensen moeten meer trots en loyaal zijn’. Maar dat lukt je niet als werknemers vooral veel waarde hechten aan de zekerheid van een baan hebben.”
Werkbelevingsonderzoek
Directeur Stephan van Gelder van onderzoeksbureau Integron ziet de nodige zorgwekkende uitkomsten in het ’Werkbelevingsonderzoek’ dat zijn bureau voor het vijfde jaar op rij uitvoerde. Daarvoor werd een representatieve steekproef van alle Nederlandse werknemers ondervraagd. Behalve dat werknemers vooral loyaler zijn geworden aan hun baas vanwege de zekerheid van werk, zegt bijvoorbeeld ook 40% ja op de stelling ’mijn organisatie gaat niet voor kwaliteit’. Ook doet 25% werkzaamheden waar zij geen energie van krijgen. Op de tien belangrijkste tevredenheidsfactoren voor werknemers geeft 43% een cijfer 6,4 of lager. „Dat geeft het verbeterpotentieel aan”, zegt de Integron-directeur.
Tevredenheidscijfer
Al met al is het gemiddelde tevredenheidscijfer van werknemers daarom wat misleidend. Het rapportcijfer schommelt rond de 7, wat neerkomt op ’redelijk tevreden’. Maar uit het onderzoek blijkt dat alleen zeer tevreden werknemers het bedrijf ook promoten bij vrienden en familie. Dat wil zeggen werknemers die hun werkgever meer dan een cijfer 8,2 geven. Daaronder kalft het aantal werknemers dat het bedrijf aanbeveelt snel af. „Aan ’gemiddeld tevreden’ werknemers heb je als werkgever dus niet zo veel voor promotie”, zegt Van Gelder.
3 typen van loyaliteit
Integron onderscheidt drie typen van loyaliteit van werknemers: continuerende, normatieve en affectieve betrokkenheid. Uit het onderzoek blijkt dat 42% van de werknemers in de categorie ’normatief’ valt. Dat valt te omschrijven als de klassieke arbeidsrelatie van ’ik krijg, dus ik geef terug’. Verder is 37% affectief betrokken, ofwel met als belangrijkste drijfveer ’dit past bij mij’. En circa 22% is ’continuerend betrokken’, en zegt ’het is hier beter dan elders’. De laatste groep is in het algemeen het prettigst voor werkgevers, omdat deze erknemers het minst geneigd zijn om te vertrekken, zegt Van Gelder.
Normatief betrokken
Dat de meeste werknemers te typeren zijn als normatief betrokken, komt doordat heel veel organisaties nog op een klassieke manier geleid worden, vindt Van Gelder. „Werknemers worden volgestopt met taken en moeten die gaan uitvoeren. Daarbij worden ze gecontroleerd door staf.” Maar als werkgever wil je eigenlijk dat werknemers zich meer betrokken voelen bij het resultaat van het werk in plaats van bij de zekerheid van hun baan, zegt de Integron-directeur.
Bijdrage aan het bedrijf
„We zien in het onderzoek allerlei signalen dat dit nu niet gebeurt. Je zou werknemers veel meer moeten laten nadenken over de bijdrage die zij leveren aan het bedrijf. Zo zit een ambtenaar achter de uitgiftebalie voor paspoorten daar niet om alles netjes af te vinken, maar voor die klanten. Iemand die een paspoort komt halen wil misschien graag gaan reizen, en jij kunt hen helpen om een fijne vakantie te hebben
